Testy obciążeniowe aplikacji webowych — jak wyglądają i dlaczego są ważne?

Użytkownicy oczekują na premierę nowej, ciekawie zapowiadającej się aplikacji, w odpowiednim momencie próbują wejść na stronę… a ta ładuje się w ślimaczym tempie, a w najgorszym razie wyświetla jedynie komunikat o błędzie. Testy obciążeniowe aplikacji webowych to coś, co dla osób niezwiązanych z branżą IT może brzmieć bardzo obco, ale potencjalnie pozwala uniknąć takiego katastrofalnego scenariusza. Tłumaczymy, na czym polegają!

Testy obciążeniowe aplikacji webowych — czym są i w jakim celu je wykonywać?

Testy obciążeniowe służą do oszacowania, jak dobrze aplikacja radzi sobie z tytułowym obciążeniem — a dokładniej mówiąc, jak obciążenie wpływa na czas odpowiedzi na żądanie. Pozwalają więc sprawdzić, czy aplikacja działa prawidłowo i jak aktualnie prezentuje się jej limit odporności na dużą ilość odwiedzin, zapytań czy zdarzeń na interfejsie API.

W jakim celu wykonuje się testy obciążeniowe aplikacji webowych, a także inne testy wydajnościowe? Ich głównym zadaniem jest wykrycie problemów z aplikacją, które mogą prowadzić do słabego doświadczenia użytkownika (mało kto ma obecnie cierpliwość, aby męczyć się z wolno działającym oprogramowaniem) lub wręcz braku możliwości korzystania z oprogramowania. 

Chodzi więc o stabilność, wydajność i bezpieczeństwo aplikacji webowych, czyli o zapewnienie użytkownikom stałego i bezproblemowego dostępu do oferowanych usług, niekiedy bardzo potrzebnych, niezależnie od pory dnia czy tygodnia i związanego z tym ruchu. Warto przypomnieć, że gdy wymieniane są wymagania niefunkcjonalne aplikacji webowej, zwykle wydajność jest na jednym z pierwszych miejsc.

Dlaczego testy obciążeniowe aplikacji webowych są istotne?

Trudno o dwa przykłady identycznego oprogramowania — architektura aplikacji webowych, ich funkcjonalności, grupa docelowa, skala czy model monetyzacji to tylko kilka przykładów aspektów, w których mogą się one różnić. Z punktu widzenia testów obciążeniowych nie ma to jednak dużego znaczenia. 

Nawet jeśli zakładamy, że z początku z naszego oprogramowania będzie korzystać niewielka liczba użytkowników, warto się na nie zdecydować. Wystarczy jeden błąd w aplikacji, aby nawet przy minimalnym obciążeniu charakteryzowała się ona wolnym działaniem, co z kolei może utrudnić przyciągnięcie kolejnych użytkowników i utrzymanie obecnych.

Rodzaje testów aplikacji, które trzeba znać

Testy obciążeniowe aplikacji webowych (i innych) są tylko jednym z kawałków większej układanki. Trzeba o nich pamiętać, ale nie można na nich poprzestać. Inne rodzaje testów aplikacji, które warto znać, to przede wszystkim testy przeciążeniowe (brzmiące podobnie do obciążeniowych, ale o zgoła innym celu), wytrzymałościowe, szczytowe oraz testy skalowalności.

Testy przeciążeniowe (stress test) mają zbadać, jak aplikacja poradzi sobie w warunkach nie tyle obciążenia, ile tytułowego przeciążenia, np. w przypadku zmasowanego ataku, ale też gdyby np. nagle stała się wiralowym hitem. Nie chodzi tutaj o sprawdzanie spowolnienia w miarę napływu użytkowników, ale wykrycie punktu, w którym oprogramowanie nie wytrzyma natężenia ruchu i ulegnie awarii.

Endurance tests, czyli testy wytrzymałościowe, wykorzystują nie zwiększony, a zupełnie normalny ruch, natomiast ich celem jest sprawdzenie, jak długo aplikacja może działać bez problemu w typowych warunkach. Kolejne wymienione testy oprogramowania i ich rodzaje to testy szczytowe (peak tests). Chodzi o testowanie wydajności aplikacji w momentach szczytowego zainteresowania, np. dla usług dla graczy często będą to weekendy.

Ostatnie podstawowe rodzaje testów IT aplikacji, na które polecamy zwrócić uwagę, to testy skalowalności (scalability tests), a więc takie, które kontrolują zachowanie oprogramowania w warunkach stopniowego zwiększania zainteresowania użytkowników.

Testy obciążeniowe aplikacji webowych — kiedy warto je wykonywać?

Testy obciążeniowe aplikacji webowych (i inne typy testów) są ważne i użyteczne — to już wiemy. Jednak kiedy najlepiej się na nie zdecydować? Dość popularny scenariusz jest taki, że firma dowiaduje się, co to jest aplikacja webowa, chce taką wdrożyć u siebie i robi to, a następnie niedługo po starcie lub dopiero po pewnym czasie zaczynają pojawiać się problemy. Czy to z wolnym działaniem, czy awariami. Jednak znane i często powtarzane hasło mówi, że lepiej zapobiegać, niż leczyć i tak jest też w tym przypadku.

W związku z tym warto wykonać różne rodzaje testów aplikacji, w tym testy obciążeniowe, jeszcze przed udostępnieniem jej użytkownikom. Pozwoli to już na start uruchomić pewniejsze i stabilniejsze oprogramowanie. Następnie testy można powtarzać np. przy okazji wdrożenia nowych funkcjonalności, zwiększenia zainteresowania aplikacją lub ewentualnych problemów, które z różnych względów nie ujawniły się przy pierwotnych testach.

Jak przebiega test wydajności?

Testy obciążeniowe serwera wymagają sporych przygotowań. W pierwszej kolejności należy ustalić parametry testów, w tym przede wszystkim ich zakres (np. aplikacja jako całość, konkretny moduł, funkcjonalność), cel i narzędzia, przy pomocy których zostaną przeprowadzone. Należy także przygotować scenariusze testów oraz odpowiednie środowisko testowe. 

Kiedy już wszystko będzie gotowe, można przystąpić do testów, których dokładny przebieg będzie zależał od tego, jakie rodzaje testów aplikacji wybrano i jaki program będzie wykorzystywany. Chociaż w pierwszej chwili wszystko to może brzmieć stosunkowo prosto, to w praktyce profesjonalne testowanie aplikacji, niezależnie od rodzaju testów, wymaga sporej wiedzy i umiejętności, aby rezultaty były rzetelne i miarodajne.

W związku z tym najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest powierzenie ich przeprowadzenia ekspertom, takim jak specjaliści Develos. W ten sposób nie tylko oszczędzi się czas, ale też zyska pewność, że wszystkie testy zostaną przeprowadzone zgodnie z zasadami sztuki. 

Tak czy inaczej, testy obciążeniowe aplikacji webowych to temat, który warto zgłębić, jeśli planuje się stworzenie oprogramowania działającego w przeglądarce (lub już się takowe posiada)!